تنظیم هیجان در نوجوانان: نقش پیش بینی کننده کارکرد خانواده و دلبستگی
زينب قايم پور 1، مرضيه اسماعيليان 2 و مهدي رضا سرافراز 3
1. دپارتمان روانشناسي عمومي، واحد فلق، دانشگاه آزاد اسلامي، اراك، ايران (نويسنده ي مسوول)
2. دپارتمان روان شناسي باليني،دانشكده روانشناسي، دانشگاه خوارزمي، تهران، ايران.
3. دپارتمان روان شناسي، دانشگاه شيراز، شيراز، ايران
چکیده
واژه تنظیم هیجان به اعمالی اطلاق می گردد که به منظور تغییر یا تعدیل یک حالت هیجانی به کار گرفته می شود. در متون روانشناسی، این مفهوم اغلب برای توصیف فرآیند تعدیل عاطفه منفی به کار گرفته شده است و مستلزم مجموعهای از مهارتهای ضروری و مهم است که همه افراد برای گذراندن زندگی روزمره خود باید تا حدی آنها را یاد بگیرند. هدف این پژوهش، بررسی نقش دلبستگی به پدر، مادر، همسال و کارکرد خانواده و خرده مقیاس های آن در پیش بینی مهارت های تنظیم هیجان در نوجوانان بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 350 دختر دانش آموزان 14 تا 17 ساله به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و از نظر کارکرد کلی خانواده، دلبستگی به مادر، پدر، همسال و تنظیم هیجانی مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل نشان داد که کارکرد کلی خانواده در پیش بینی ثبات هیجانی، خودآگاهی در ابراز هیجانات، تناسب موقعیتی ابراز هیجان، انعطاف پذیری هیجانی،کنترل و مدیریت هیجانات سهم معناداری دارد. کنترل رفتار و ارتباطات نیز علاوه بر کارکرد خانواده در پیش بینی خرده مقیاس سهم معناداری داشتند. به نظر میرسد که کارکرد سالم خانواده در شکل گیری مهارت تنظیم هیجان در دوران نوجوانی نقش بزرگی دارد و توجه به سلامت آن می تواند از بروز بسیاری از مشکلات دوران نوجوانی پیشگیری کند.
کلیدواژهها: تنظیم هیجان، کارکرد خانواده، دلبستگی، نوجوانی.